خودروساز ژاپنی نیسان در سال ۲۰۱۸، دو مدل تولیدی خود را شامل کامپکت تمام برقی لیف و کراس‌اور ایکس‌تریل، با جدیدترین نسل سیستم پروپایلوت (ProPilot) عرضه می‌کند. تیم تحریریه‌ی وب‌سایت نیواطلس پس از تجربه‌ی یک هفته سیستم پروپایلوت نیسان، دیدگاه‌های خود را در قالب یک مقاله منتشر کردند که در ادامه، بخش‌هایی از آن را بررسی می‌کنیم.

مدل ۲۰۱۸ نیسان ایکس‌تریل (Rogue) یکی از بهترین کراس‌اورهای بازار جهانی محسوب می‌شود که در مقایسه با مدل سال گذشته، تغییرات قابل توجهی نداشته است. مدل ایکس‌تریل اسپرت که در مقایسه با ایکس‌تریل استاندارد ابعاد کوچک‌تری دارد و در بازار کشورهای مختلف با نام نیسان قشقایی نیز فروخته می‌شود، از پرفروش‌ترین محصولات این برند ژاپنی در آمریکا است. مدتی پیش بود که اخباری مبنی تأیید وجود سیستم پروپایلوت جدید نیسان در مدل ۲۰۱۸ کراس‌اور ایکس‌تریل منتشر شد. درواقع مقامات نیسان به‌قدری از عملکرد این سیستم راضی بودند که وعده‌ی نصب آن در یکی از پرفروش‌ترین محصولات این شرکت را داده‌اند. در ادامه تجربه‌ی تیم نیواطلس از سیستم پروپایلوت نیسان ایکس‌تریل ۲۰۱۸ که حاصل چند آزمایش بوده، آورده شده است.

محدودیت‌های پروپایلوت نیسان

باید اعتراف کرد که مشخص کردن محدودیت‌های مشخص پروپایلوت توسط تیم مهندسی نیسان، تحسین برانگیز است. درواقع تمام اطلاعات مورد نیاز پروپایلوت در یک بروشور به خریدار تحویل داده می‌شود. ژاپنی‌های تأکید ویژه‌ای بر یک نکته‌ی مهم داشته‌اند: مسئولیت اصلی کنترل خودرو با راننده است.

سیستم نیسان، اتوپایلوت (AutoPilot) یا تمام خودران نیست؛ پروپایلوت یک سیستم کمک راننده است و خبری از نام‌گذاری پیچیده‌ و مشابه با دیگر سیستم‌های کمکی، مانند تسلا، در نیسان دیده نمی‌شود. مدیران ارشد نیسان به‌صورت بی‌پرده اعلام کرده‌اند که پروپایلوت، قدم کوچک اول این شرکت به‌سوی فناوری خودران است؛ این مورد در تمام دفترچه‌های راهنمای محصولات نیسان به‌صورا واضح قابل مشاهده است.

بر اساس برنامه‌ی مشخص نیسان، پروپایلوت در دو سال آینده با قابلیت‌های تغییر مسیر خودکار بین خطوط و در چهار سال آینده با قابلیت استفاده کامل در جاده‌های شهری عرضه خواهد شد. باید اعتراف کرد که هدف‌گذاری مقامات نیسان برای عملیاتی کردن فناوری خودران در عین مصمم‌بودن، بسیار واقع‌گرایانه است. نیسان با اهداف کوچک شروع کرده است؛ در حقیقت رسیدن به اهداف تعیین شده با صرفاً هدف‌گذاری و تأخیر در اجرا، جزو سیاست‌ ژاپنی‌ها نیست. ایده‌ی ابتدایی سیستم پروپایلوت نیسان، بررسی وضعیت پیرامون خودرو، شناسایی خودروهای اطراف و شرایط جاده به‌منظور کمک به راننده و حفظ موقعیت مناسب و ایمن خودرو در بزرگراه است. نسل فعلی پروپایلوت نیسان به‌هیچ وجه با عنوان «خودران» عرضه نمی‌شود بلکه توصیف آن در قالب «کمک به رانندگی بهتر» مناسب شمرده می‌شود.

محدودیت‌های پروپایلوت نیسان واضح بوده و در شرایط واقعی، کاملاً قابل پیش‌بینی است. اگر در بزرگراه خطوط مورد نیاز کشیده نشده باشد، پروپایلوت بلااستفاده است. اگر خطوط لین‌های جاده نامنظم باشند یا در مدت زمانی مشخص وجود نداشته باشند، پروپایلوت از کار می‌افتد. اگر شرایط آب و هوایی به‌گونه‌ای باشد که استفاده از پروپایلوت ایمن محسوب نشود، سیستم کار نخواهد کرد. اگر جاده پر پیچ‌ و خم و شیب‌دار باشد، یا به بیانی دیگر برای کنترل خودرو گرفتن فرمان خودرو نیاز باشد، پروپایلوت نیسان قابل استفاده نیست. شرایط استفاده از نسل فعلی این سیستم مشخصاً قید شده است: رانندگی در بزرگراه با سرعت‌های بالای ۷۲ کیلومتر بر ساعت.

نحوه‌ی کار با پروپایلوت نیسان

پس از درک محدودیت‌های سیستم پروپایلوت، استفاده از این سیستم کار دشواری نیست. سیستم وضعیت مکانی خودرو در جاده‌ و بین خطوط را ابتدا پیشنهاد می‌دهد و راننده هم باید «پیشنهادی» بودن این امر را به‌خاطر داشته باشد. اجازه داده به پروپایلوت جهت حفظ وضعیت خودرو در عرض چند دقیقه طبیعی می‌شود. در کنار این مورد، سیستم کروز کنترل هوشمند به‌خوبی انجام وظیفه می‌کند و خودرو را کاملاً در فاصله‌ی ایمن قرار می‌دهد.

برای استفاده از این سیستم، راننده باید دکمه‌ی آبی رنگ پروپایلوت که روی فرمان تعبیه شده است را فشار دهد. جایگاه این دکمه مشابه دکمه‌ی کروز کنترل بسیاری از خودروهای مدرن بوده که در حقیقت عمل اصلی آن هم کروز کنترل هوشمند است. تعیین کردن سرعت حرکت مانند سیستم‌های فعلی است و روند غیرمعمولی نباید طی شود. پس از این اعمال کوتاه، پنل دیجیتال فرمان فعال بودن پروپایلوت و کروز کنترل هوشمند را به راننده نشان می‌دهد. مواقعی که پروپایلوت بر اساس محدودیت‌های ذکر شده عمل نمی‌کند، کروز کنترل هوشمند به فعالیت خود ادامه می‌دهد و این مورد با حذف شدن رنگ آبی پروپایلوت در پنل دیجیتال فرمان قابل تشخیص است. با فعال شدن سیستم پروپایلوت، جایگاه خودرو به‌طور خودکار در مرکز خطوط تنظیم می‌شود. با فعال کردن فلاشر، پروپایلوت غیرفعال شده تا راننده بین خطوط تغییر مسیر دهد و سپس بعد از چند ثانیه دوباره فعال می‌شود. درواقع راننده به سادگی در هر زمان قابلیت غیرفعال کردن پروپایلوت و تغییر مسیر را خواهد داشت.

پروپایلوت به‌عنوان یک سیستم ایمنی

عملکرد پروپایلوت نیسان زمانی جلب توجه می‌کند که نقش آن در ایمنی رانندگی مشخص می‌شود. این سیستم با وجود محدودیت‌ها کمک حال راننده بودن در بزرگراه‌ها، فاکتور ایمنی را هم لحاظ کرده است. هنگام رها کردن فرمان به‌مدت ۱ تا ۲ ثانیه، سنسورهای موجود در آن فعال شده و به‌راننده اخطار می‌دهند. اخطار ایمنی پروپایلوت با بوق ممتد و نوشته‌ی «دست روی فرمان» پنل دیجیتال انجام می‌شود و درصورت عدم توجه، بوق ممتد غیرقابل تحمل خواهد شد. پس از گذشت ۱۲ تا ۱۳ ثانیه و ادامه‌ی عدم توجه راننده، سیستم ترمز به‌صورت خودکار وارد عمل می‌شود. ابتدا ترمزگیری شدید انجام می‌شود تا با تکان خودرو راننده از خواب احتمالی بیدار شود؛ سپس فلاشرها روشن شده و خودرو به‌طور خودکار کاملاً در لاین خود متوقف می‌شود.

مسلماً توقف در مرکز بزرگراه ایمن‌ترین انتخاب ممکن نیست، اما بدون شک از انحراف با سرعت بالا و  چپ شدن خودرو، بهتر است. البته واقعاُ بعید است که راننده‌ی با تمام اخطارهای پروپایلوت وارد عمل نشود. تیم نیواطلس آزمایش پروپایلوت در سرعت ۸۹ کیلومتر بر ساعت را انجام داد. در این آزمایش راننده با رها کردن فرمان، هیچ دخالتی نکرد تا سرانجام خودرو در لاین خود به‌طور کامل متوقف شد. در چند آزمایش مختلف، راننده در زمان‌های مختلف فرمان را دوباره به دست گرفت. پروپایلوت نیسان در هر مرحله‌ی اخطاری که باشد، به‌محض کنترل راننده کاملاً غیرفعال می‌شود تا از توقف کامل در مرکز بزرگراه جلوگیری شود.

کلام آخر

باید اعتراف کرد که در شرایط روزمره و رانندگی معمول، سیستم پروپایلوت نیسان مکمل بسیار خوب کروز کنترل هوشمند است. با اینکه نسل فعلی سیستم با محدودیت‌هایی همراه است، اما درک آن‌ها در رانندگی اصلاً کار دشواری نیست. سطح ایمنی پروپایلوت نیسان از همه مهم‌تر است. قابلیت توقف خودکار و کامل خودرو در شرایط خطرناک، موردی است که در خودروهای تولید انبوه بازار جهانی تا به‌امروز دیده نشده است. درواقع یکی از اهداف اصلی فناوری خودران، کاهش تلفات و تصادفات بزرگراه است. سیستم پروپایلوت نیسان در حال حاضر در مدا‌های ۲۰۱۸ ایکس‌تریل و لیف وجود دارد که بر اساس گفته‌های مدیران ارشد این شرکت ژاپنی، به‌زودی در دیگر محصولات نیز کار گذاشته خواهد شد.